Wyślij swój adres email, abym mogła się z Tobą skontaktować.
Dbam o ochronę danych osobowych, a to polityka prywatności.
Artykuły autorskie. Ewelina Włodarz-Zając
Współczesny świat, z jego nieustannym naciskiem na wygląd, sukces i autoprezentację, sprzyja rozwijaniu
narcystycznych cech w jednostkach. Podobnie jak w klasycznej powieści Oscara Wilde’a, "Portret Doriana Graya",
współczesny "Dorian Gray" jest osobą, której życie obraca się wokół wizerunku, aprobaty innych i strachu przed
jakąkolwiek krytyką. W tym kontekście warto zastanowić się nad różnicą między obrazą a urazą, a także nad tym, jak
te emocje kształtują zachowania osób o narcystycznych skłonnościach.
Obraza: Natychmiastowe Zranienie Ego
Obraza to reakcja na coś, co jest postrzegane jako natychmiastowy atak na nasze ego, godność lub wizerunek.
Współczesny Dorian Gray może doświadczyć obrazy, gdy spotyka się z krytyką swojego wyglądu, sukcesów zawodowych czy
stylu życia. Taka krytyka jest dla niego nie do zniesienia, ponieważ podważa jego starannie wykreowany obraz siebie
– obraz, który jest dla niego podstawą poczucia własnej wartości.
Dla Doriana, każda najmniejsza uwaga, która nie jest pochlebna, staje się aktem ataku. W powieści Wilde’a,
Dorian
reaguje na krytykę lub wyzwanie agresywnie, często odrzucając ludzi, którzy odważą się podważyć jego wizerunek.
Współczesny odpowiednik tej postaci może zareagować podobnie – poprzez unikanie konfrontacji, blokowanie krytyków w
mediach społecznościowych, czy nawet publiczne wybuchy złości. Narcystyczne obrony Doriana polegają na
natychmiastowym odrzuceniu każdej sugestii, że nie jest idealny, aby utrzymać nienaruszone poczucie własnej
wyjątkowości.
Uraza: Długotrwałe Poczucie Krzywdy
Z kolei uraza jest bardziej złożonym i długotrwałym stanem emocjonalnym. To uczucie gromadzące się przez czas,
wynikające z powtarzających się zranień, które nie zostały odpowiednio przepracowane. Współczesny Dorian Gray może
odczuwać urazę, gdy doświadczane przez niego krytyki kumulują się, tworząc głębokie poczucie niesprawiedliwości lub
krzywdy. Zamiast wyrazić te uczucia, Dorian tłumi je, pozwalając im narastać, co w konsekwencji prowadzi do coraz
większej izolacji i destrukcji relacji z innymi.
W klasycznej powieści, Dorian Gray nosi w sobie urazę wobec świata, który nie jest w stanie dostrzec jego
"doskonałości". Uraza ta znajduje swoje odzwierciedlenie w portrecie, który starzeje się i ulega zniekształceniom,
podczas gdy Dorian na zewnątrz pozostaje piękny i młody. Współczesny Dorian Gray, choć może nie mieć magicznego
portretu, nosi w sobie podobny ciężar – jego ego, wrażliwe na każdy przejaw krytyki, staje się coraz bardziej
zranione, co z kolei prowadzi do głębszej izolacji i narastającej urazy.
Trudność w Przyjmowaniu Krytyki
Dorian Gray, zarówno ten z powieści, jak i współczesny, ma ogromne trudności w przyjmowaniu krytyki. Dla osoby
o
narcystycznych skłonnościach każda uwaga, która podważa ich idealny obraz siebie, jest nie do przyjęcia. W powieści
Wilde’a Dorian odrzuca wszystkich, którzy nie są w stanie dostosować się do jego wizji rzeczywistości – wizji, w
której jest on doskonały i niepodważalny. Podobnie współczesny Dorian Gray reaguje na krytykę jako na atak, który
musi zostać natychmiastowo odparty, aby uniknąć konfrontacji z własnymi niedoskonałościami.
Wnioski
Zarówno obraza, jak i uraza są kluczowymi mechanizmami obronnymi, które pomagają osobom o narcystycznych
cechach
radzić sobie z rzeczywistością, która nie zawsze spełnia ich oczekiwania. Współczesny Dorian Gray, podobnie jak jego
literacki pierwowzór, unika konfrontacji z własnymi słabościami, reagując na krytykę agresją lub długotrwałym
poczuciem krzywdy. Te mechanizmy obronne, choć mogą przynosić chwilową ulgę, w dłuższej perspektywie prowadzą do
izolacji i wewnętrznej pustki, co pokazuje, jak destrukcyjny może być narcystyczny sposób postrzegania siebie i
świata. Zrozumienie różnic między obrazą a urazą oraz ich znaczenia w kontekście narcystycznych obron jest kluczowe
dla lepszego radzenia sobie z konfliktami i emocjami w relacjach międzyludzkich. Uświadomienie sobie tych różnic
może pomóc w unikaniu eskalacji konfliktów i prowadzić do bardziej konstruktywnego radzenia sobie z emocjonalnymi
trudnościami. W przypadku osób z silnymi cechami narcystycznymi, świadomość tych mechanizmów może być pierwszym
krokiem do pracy nad bardziej zdrowymi strategiami obronnymi, które zamiast niszczyć, będą budować relacje z innymi.
Zawiść wynika z głębokiego poczucia braku, oddzielenia i odkrycia własnych ograniczeń. Melanie Klein definiuje zawiść jako pierwotną i destrukcyjną siłę, która pojawia się na wczesnym etapie życia dziecka. Zawiść według Klein wynika z frustracji, gdy dziecko nie otrzymuje tego, czego pragnie, co prowadzi do chęci zniszczenia obiektu, który jest postrzegany jako źródło tego pragnienia. Przykładowo, niemowlę może odczuwać zawiść wobec piersi matki, jeśli nie dostarcza ona wystarczającego zaspokojenia, co budzi w nim gniew i pragnienie jej zniszczenia. Klein podkreśla, że zawiść może być równoważona przez rozwój zdolności do wdzięczności, co pozwala na przekształcenie tej destrukcyjnej emocji w bardziej konstruktywne uczucia. Michael i Batya Shoshani rozwijają koncepcję zawiści, wskazując na trzy kluczowe deficyty, które mogą prowadzić do jej powstania:
W "Wichrowych Wzgórzach" Heathcliff jest klasycznym przykładem postaci, której życie jest napędzane przez zawiść. Jego pragnienie posiadania Katarzyny, frustracja wynikająca z jej wyboru Edgara oraz niemożność zrealizowania swoich marzeń prowadzą do nienawiści, która staje się główną siłą napędową jego działań. Zawiść wobec Edgara Lintona, który posiada Katarzynę, jest głównym motywem jego zemsty i destrukcji. Heathcliff nie jest w stanie przekształcić tej zawiści w żadną pozytywną emocję, co prowadzi do katastrofalnych konsekwencji, zarówno dla niego, jak i dla osób z jego otoczenia.
Kiedy spotykają się dwie osoby, spotykają się dwa światy, każda ma swoje wyobrażenie na temat związku oraz obraz swojej rodziny, w której dorastała. W książce Dawida Fielda "Osobowości rodzinne" autor przedstawia różne typy rodzin, które charakteryzują się specyficznymi wzorcami zachowań i relacji. Oto opis pięciu typów rodzinnych osobowości: Rodzina Związków, Rodzina Władzy, Rodzina Opiekuńcza, Rodzina Chaotyczna oraz Rodzina Nadmiernie Uzależniona wraz z przykładami konfliktów charakterystycznych dla każdego typu. Każdy z tych typów rodzinnych osobowości może prowadzić do specyficznych konfliktów, które wynikają z dominujących w rodzinie wzorców zachowań i relacji. Rozumienie tych dynamik może pomóc w identyfikacji źródeł problemów i znalezieniu skutecznych sposobów na ich rozwiązanie.
1. Rodzina Związków
W Rodzinie Związków priorytetem są relacje między członkami rodziny. Wspólnota i wzajemne zrozumienie są
kluczowe, a
komunikacja jest otwarta i wspierająca. Członkowie rodziny są ze sobą emocjonalnie związani i dbają o utrzymanie
silnych więzi.
Przykłady Konfliktów:
Konflikt Współzależności: Gdy jeden z członków rodziny chce większej niezależności, może to prowadzić do napięć,
ponieważ reszta rodziny może czuć się zraniona lub odrzucona.
Konflikt Zaangażowania: W sytuacji, gdy jeden z członków rodziny angażuje się w nowe relacje poza rodziną (np.
nowe
związki romantyczne), może to budzić zazdrość i obawy o rozluźnienie więzi rodzinnych.
2. Rodzina Władzy
W Rodzinie Władzy dominują zasady hierarchii i autorytetu. Decyzje są podejmowane przez jedną lub dwie osoby,
które
mają największą władzę w rodzinie, zazwyczaj rodziców. Inni członkowie rodziny są zobowiązani do
podporządkowania
się tym decyzjom.
Przykłady Konfliktów:
3. Rodzina Opiekuńcza
Rodzina Opiekuńcza skupia się na trosce i wspieraniu swoich członków, zwłaszcza tych najsłabszych, takich jak
dzieci, osoby starsze lub chorzy. W tej rodzinie kluczowe są empatia, opieka i zrozumienie. Wzajemna pomoc jest
wysoko ceniona.
Przykłady Konfliktów:
4. Rodzina Chaotyczna
W Rodzinie Chaotycznej brak jest struktury i stabilności. Relacje są niestabilne, a zasady i normy nie są
jasno
określone lub są ciągle zmieniane. Decyzje są podejmowane impulsywnie, a życie rodzinne charakteryzuje się
nieprzewidywalnością.
>Przykłady Konfliktów:
5. Rodzina Nadmiernie Uzależniona
W Rodzinie Nadmiernie Uzależnionej relacje między członkami są bardzo silne, ale często w sposób niezdrowy.
Członkowie rodziny są od siebie emocjonalnie lub finansowo uzależnieni, co prowadzi do trudności w osiągnięciu
autonomii i samodzielności.
Przykłady Konfliktów:
Pewne sytuacje u osób nawet dobrze funkcjonujących zakłócają równowagę w życiu psychicznym, mogą zdominować myślenie, odebrać energie do działania i zabrać radość życia. Bywają stresujące, niespodziewane, aktywują lęk, wycofanie, nerwowość i smutek. Dotyczą płaszczyzny relacji osobistych czy zawodowych. Doświadczenie traumy powoduje duże pomieszanie oraz trudność rozeznania się w otaczającym świecie, kiedy myślenie i funkcjonowanie nie jest spójne. Każdy człowiek posiada własne metody radzenia sobie w obliczu takich wydarzeń w zależności od sił i wyposażenia wewnętrznego, załamanie następuje kiedy te sposoby przestają działać i wtedy potrzebny jest specjalista.
Życie w pętli fantazji nastolatki i dorośli.
Film "Osobliwy dom Pani Peregrine" w reżyserii Tima Burtona porusza temat życia w pętli fantazji oraz
ucieczki przed traumatycznymi wydarzeniami do świata wyobraźni. Opowieść ta ukazuje, jak rzeczywistość i
fantazja mogą się przenikać, a także jak ucieczka w świat marzeń może stać się mechanizmem obronnym przed
bólem, ale jednocześnie przynieść ze sobą nowe wyzwania.
Główny bohater, Jake, po tragicznej śmierci swojego dziadka, odkrywa, że historie, które słyszał w
dzieciństwie, o istnieniu tajemniczego domu pełnego "osobliwych" dzieci, były prawdziwe. Dom pani Peregrine
to miejsce, gdzie czas został zatrzymany w wiecznej pętli, a jego mieszkańcy – dzieci o nadnaturalnych
zdolnościach – są chronieni przed światem zewnętrznym i jego zagrożeniami. Świat ten, pełen magii i
niezwykłości, staje się dla Jake'a ucieczką od bolesnych wspomnień i próbą odnalezienia siebie w nowej
rzeczywistości.
Życie w pętli fantazji, choć na pozór bezpieczne i pełne uroku, niesie ze sobą pewne pułapki. Dzieci pani
Peregrine, choć chronione przed zewnętrznym światem, są uwięzione w niekończącej się pętli czasu.
Symbolizuje to stagnację i niemożność konfrontacji z przeszłością, która w rzeczywistości ich nie opuszcza,
a jedynie zostaje zawieszona w czasie. To metafora ucieczki od rzeczywistości, która choć daje chwilowe
ukojenie, na dłuższą metę może prowadzić do emocjonalnej izolacji i utraty kontaktu z realnym światem.
Ucieczka do świata fantazji to powszechny mechanizm obronny w obliczu traumatycznych wydarzeń. Kiedy
rzeczywistość staje się zbyt bolesna, wyobraźnia oferuje alternatywną przestrzeń, w której można znaleźć
schronienie. Jednak, jak pokazuje film, życie w takim świecie nie jest trwałym rozwiązaniem. Prędzej czy
później, rzeczywistość dopomina się o uwagę, a stłumione lęki i traumy mogą powrócić z jeszcze większą siłą.
W dzisiejszym świecie nastolatkowie czasami pod wpływem pierwszych niepowodzeń w relacji z rówieśnikami,
ograniczeń fizycznych, strachu przed odrzuceniem sięgają po świat fantazji, w które przez jakiś czas
znajdują ukojenie, ale tkwią w pętli czasu, nie rozwija swoich kompetencji społecznych, nie pokonują
prawdziwych trudności, nie wzbogacają swojego wnętrza. Odwracają się od świata, który ich rozczarował co w
konsekwencji pogłębia poczucie wyobcowania, barka poczucia sensu oraz powoduje cierpienie.
W kontekście psychoterapii, praca nad powrotem do rzeczywistości i konfrontacją z nią jest kluczowa.
Psychoterapia oferuje przestrzeń, w której jednostka może bezpiecznie zbadać swoje wewnętrzne światy, a
także zrozumieć, jakie mechanizmy obronne stosuje, aby unikać bólu. Terapeuta pomaga pacjentowi stopniowo
wracać do rzeczywistości, ucząc go, jak zintegrować trudne doświadczenia z teraźniejszością i jak radzić
sobie z nimi w konstruktywny sposób.
Psychoterapia umożliwia również rozwijanie zdolności do rozróżniania między światem fantazji a
rzeczywistością, co jest niezbędne do zdrowego funkcjonowania. W filmie Jake ostatecznie decyduje się na
powrót do rzeczywistości, uzbrojony w wiedzę i doświadczenia zdobyte w świecie fantazji. Ta decyzja
symbolizuje ważny krok w procesie zdrowienia: zrozumienie, że choć fantazja może przynieść chwilową ulgę,
prawdziwe uzdrowienie następuje dopiero wtedy, gdy jednostka zmierzy się z realnymi wyzwaniami swojego
życia.
"Osobliwy dom Pani Peregrine" to nie tylko opowieść o magicznym świecie, ale również głęboka refleksja nad
psychologicznymi mechanizmami radzenia sobie z traumą. Film ukazuje, że choć świat fantazji może być
schronieniem, konfrontacja z rzeczywistością jest nieunikniona i niezbędna dla prawdziwego uzdrowienia.
Psychoterapia w tym kontekście staje się narzędziem, które pomaga jednostce przejść od życia w pętli
fantazji do pełniejszego, bardziej świadomego życia w rzeczywistości.
Film "Osobliwy dom Pani Peregrine" w reżyserii Tima Burtona porusza temat życia w pętli fantazji oraz ucieczki przed
traumatycznymi wydarzeniami do świata wyobraźni. Opowieść ta ukazuje, jak rzeczywistość i fantazja mogą się
przenikać, a także jak ucieczka w świat marzeń może stać się mechanizmem obronnym przed bólem, ale jednocześnie
przynieść ze sobą nowe wyzwania.
Główny bohater, Jake, po tragicznej śmierci swojego dziadka, odkrywa, że historie, które słyszał w
dzieciństwie, o istnieniu tajemniczego domu pełnego "osobliwych" dzieci, były prawdziwe. Dom pani Peregrine to
miejsce, gdzie czas został zatrzymany w wiecznej pętli, a jego mieszkańcy – dzieci o nadnaturalnych zdolnościach –
są chronieni przed światem zewnętrznym i jego zagrożeniami. Świat ten, pełen magii i niezwykłości, staje się dla
Jake'a ucieczką od bolesnych wspomnień i próbą odnalezienia siebie w nowej rzeczywistości.
Życie w pętli fantazji, choć na pozór bezpieczne i pełne uroku, niesie ze sobą pewne pułapki. Dzieci
pani Peregrine, choć chronione przed zewnętrznym światem, są uwięzione w niekończącej się pętli czasu. Symbolizuje
to stagnację i niemożność konfrontacji z przeszłością, która w rzeczywistości ich nie opuszcza, a jedynie zostaje
zawieszona w czasie. To metafora ucieczki od rzeczywistości, która choć daje chwilowe ukojenie, na dłuższą metę może
prowadzić do emocjonalnej izolacji i utraty kontaktu z realnym światem.
Ucieczka do świata fantazji to powszechny mechanizm obronny w obliczu traumatycznych wydarzeń. Kiedy
rzeczywistość staje się zbyt bolesna, wyobraźnia oferuje alternatywną przestrzeń, w której można znaleźć
schronienie. Jednak, jak pokazuje film, życie w takim świecie nie jest trwałym rozwiązaniem. Prędzej czy później,
rzeczywistość dopomina się o uwagę, a stłumione lęki i traumy mogą powrócić z jeszcze większą siłą.
W dzisiejszym świecie nastolatkowie czasami pod wpływem pierwszych niepowodzeń w relacji z rówieśnikami,
ograniczeń fizycznych, strachu przed odrzuceniem sięgają po świat fantazji, w które przez jakiś czas znajdują
ukojenie, ale tkwią w pętli czasu, nie rozwija swoich kompetencji społecznych, nie pokonują prawdziwych trudności,
nie wzbogacają swojego wnętrza. Odwracają się od świata, który ich rozczarował co w konsekwencji pogłębia poczucie
wyobcowania, barku poczucia sensu oraz powoduje cierpienie.
W kontekście psychoterapii, praca nad powrotem do rzeczywistości i konfrontacją z nią jest kluczowa.
Psychoterapia oferuje przestrzeń, w której jednostka może bezpiecznie zbadać swoje wewnętrzne światy, a także
zrozumieć, jakie mechanizmy obronne stosuje, aby unikać bólu. Terapeuta pomaga pacjentowi stopniowo wracać do
rzeczywistości, ucząc go, jak zintegrować trudne doświadczenia z teraźniejszością i jak radzić sobie z nimi w
konstruktywny sposób.
Psychoterapia umożliwia również rozwijanie zdolności do rozróżniania między światem fantazji a
rzeczywistością, co jest niezbędne do zdrowego funkcjonowania. W filmie Jake ostatecznie decyduje się na powrót do
rzeczywistości, uzbrojony w wiedzę i doświadczenia zdobyte w świecie fantazji. Ta decyzja symbolizuje ważny krok w
procesie zdrowienia: zrozumienie, że choć fantazja może przynieść chwilową ulgę, prawdziwe uzdrowienie następuje
dopiero wtedy, gdy jednostka zmierzy się z realnymi wyzwaniami swojego życia.
"Osobliwy dom Pani Peregrine" to nie tylko opowieść o magicznym świecie, ale również głęboka refleksja
nad psychologicznymi mechanizmami radzenia sobie z traumą. Film ukazuje, że choć świat fantazji może być
schronieniem, konfrontacja z rzeczywistością jest nieunikniona i niezbędna dla prawdziwego uzdrowienia.
Psychoterapia w tym kontekście staje się narzędziem, które pomaga jednostce przejść od życia w pętli fantazji do
pełniejszego, bardziej świadomego życia w rzeczywistości.
Koralina, główna bohaterka w książce Neila Gaimana przechodzi przez szereg doświadczeń, które doskonale ilustrują proces rozwoju dziecka zgodnie z teoriami Melanie Klein. Klein, pionierka psychoanalizy dziecięcej, skupiła się na wczesnych fazach życia, kiedy to podstawowe mechanizmy obronne i relacje z obiektami (czyli z innymi ludźmi) kształtują psychikę dziecka. Koralina, konfrontując się z alternatywnym światem i jego mieszkańcami, przechodzi przez etapy rozwoju psychicznego, które można zinterpretować przez pryzmat teorii Klein.
W teorii Melanie Klein, pozycja schizoidalno-paranoidalna odnosi się do pierwszych miesięcy życia dziecka, kiedy to dziecko zaczyna różnicować „dobre” i „złe” obiekty w swoim otoczeniu. W tym okresie mechanizm rozszczepienia (splitting) pozwala dziecku na radzenie sobie z lękami poprzez dzielenie świata na dwie kategorie: to, co jest dobre i przyjazne oraz to, co jest złe i zagrażające.
Koralina odkrywa alternatywny świat, w którym mieszka "inna matka”. Początkowo ta postać wydaje się lepsza niż jej prawdziwa matka, oferując Koralinie wszystko, czego pragnie. Jednak z czasem „inna matka” ujawnia swoją złowrogą naturę, stając się wyraźnym uosobieniem „złego obiektu”. Koralina musi zmierzyć się z tym rozszczepieniem – widząc swoją prawdziwą matkę jako niewystarczającą, a "inną matkę" jako groźną.
Rozszczepienie jest podstawowym mechanizmem obronnym, który pozwala dziecku na radzenie sobie z lękami poprzez oddzielenie dobrych i złych aspektów rzeczywistości. Koralina najpierw idealizuje "inną matkę" jako idealną opiekunkę, co pokazuje, jak dziecko może rozdzielać obraz matki na dobry i zły aspekt, aby poradzić sobie z ambiwalentnymi uczuciami.
W pierwszych chwilach w alternatywnym świecie Koralina idealizuje „inną matkę” i świat, który wydaje się spełnieniem jej marzeń. Ta idealizacja odzwierciedla wczesną fazę rozwoju, w której dziecko tworzy fantazje o idealnym obiekcie, aby zrekompensować lęki i frustracje w rzeczywistym świecie.
Gdy Koralina odkrywa prawdziwą naturę „innej matki”, zaczyna postrzegać ją jako całkowicie złą. Ten proces dewaluacji jest charakterystyczny dla dzieci przechodzących przez pozycję schizoidalno-paranoidalną, gdzie „dobry” obiekt może zostać nagle przekształcony w „zły” w odpowiedzi na doświadczenie lęku.
Pozycja depresyjna to kolejna kluczowa faza rozwoju w teorii Melanie Klein, która pojawia się, gdy dziecko zaczyna integrować dobre i złe aspekty obiektów, rozumiejąc, że mogą one współistnieć w jednej osobie. W kontekście Koraliny widzimy, jak bohaterka zaczyna zdawać sobie sprawę, że jej prawdziwa matka, mimo swoich wad, jest tą, która naprawdę ją kocha.
Po przeżyciu traumatycznych wydarzeń w alternatywnym świecie Koralina zaczyna dostrzegać, że jej prawdziwa matka, choć nie jest idealna, jest znacznie lepsza niż "inna matka” zaczyna integrować obraz matki. To przejście od rozszczepienia do integracji jest kluczowym elementem rozwoju według Klein. Koralina zaczyna rozumieć, że zarówno dobre, jak i złe cechy mogą współistnieć w jednej osobie, co jest oznaką dojrzewania emocjonalnego.
W pozycji depresyjnej pojawia się również poczucie winy i odpowiedzialności za własne myśli i uczucia. Koralina, dostrzegając swoje wcześniejsze pragnienia dotyczące „lepszej” matki, zaczyna rozumieć, że prawdziwe relacje wymagają akceptacji zarówno pozytywnych, jak i negatywnych aspektów innych ludzi.
Klein podkreślała znaczenie fantazji nieświadomych w kształtowaniu psychiki dziecka. Koralina, poprzez swoje przygody w alternatywnym świecie, odgrywa różne fantazje, które mogą być interpretowane jako wyraz jej wewnętrznych lęków i pragnień.
Alternatywny świat w książce można interpretować jako fantazję nieświadomą, w której Koralina próbuje znaleźć rozwiązanie swoich problemów, takich jak poczucie zaniedbania przez rodziców. W tym świecie może przejąć kontrolę nad rzeczywistością, co stanowi próbę poradzenia sobie z frustracją i lękiem przed odrzuceniem.
Przygody Koraliny prowadzą do wzmocnienia jej poczucia tożsamości i autonomii. Przechodząc przez różne etapy rozwoju emocjonalnego, od rozszczepienia i idealizacji, przez integrację i akceptację ambiwalencji. Koralina staje się bardziej pewna siebie i zdolna do samodzielnego radzenia sobie z trudnościami, co jest kluczowym elementem zdrowego rozwoju. Koralina Jej historia stanowi metaforę wewnętrznych walk, które każde dziecko musi stoczyć, aby osiągnąć dojrzałość emocjonalną.
Atlas, tytan skazany na wieczne dźwiganie sklepienia nieba, od wieków symbolizował nie tylko siłę, ale i
nieskończony ciężar odpowiedzialności. Jego zadanie było zarówno heroiczne, jak i przeklęte – stał się ikoną
tego, co oznacza nieść na swoich barkach brzemię całego świata. W dzisiejszym świecie jednak, symbolika ta
nabiera nowego, bardziej współczesnego wymiaru, który nie koncentruje się na sile fizycznej, ale na obsesji
perfekcji i wielkości.
Wyobraźmy sobie, że Atlas, znużony swoją wieczną karą, trafia do współczesnego świata mody, gdzie nie ciężar
nieba, ale ciężar sukcesu staje się jego nowym wyzwaniem. Przekracza próg świata, który rządzi się zupełnie
innymi zasadami – świata, w którym liczy się nie siła, lecz doskonałość w każdym detalu. I właśnie w tej
rzeczywistości spotyka Mirandę Priestly, bezwzględną redaktor naczelną magazynu „Runway” – kobietę, która
ucieleśnia manię wielkości.
Miranda, z jej chłodnym profesjonalizmem i niepodważalną władzą, staje się nowym Zeusem, który rządzi nie
Olimpem, ale światem mody. Jej wymagania są absolutne – każdy detal musi być perfekcyjny, każdy ruch
idealnie skoordynowany. Atlas, choć nawykły do dźwigania najcięższego brzemię, szybko zdaje sobie sprawę, że
nowy ciężar, który musi nieść, jest znacznie bardziej subtelny, ale nie mniej niszczycielski. To ciężar
oczekiwań, presji sukcesu i nieustannej walki o status.
W tym nowym świecie Atlas odkrywa, że mania wielkości nie jest jedynie cechą bogów, ale także ludzi, którzy
aspirują do bycia nieśmiertelnymi w swoich dziedzinach. Miranda, ze swoją nieustanną pogonią za
doskonałością, zmusza Atlasa do zmierzenia się z nowym wyzwaniem: jak sprostać standardom, które są
praktycznie nieosiągalne? Każdy dzień staje się dla niego nowym, nieskończonym zadaniem – nieustannym
dążeniem do ideału, który zawsze jest poza zasięgiem.
Atlas zaczyna dostrzegać, że w świecie Mirandy Priestly, wielkość nie polega już na dźwiganiu nieba, ale na
ciągłym przekraczaniu granic ludzkich możliwości. Świat mody, z jego obsesją na punkcie perfekcji, staje się
nowym Olimpem, gdzie bogowie to ci, którzy potrafią podporządkować sobie rzeczywistość według własnych
standardów. Jednak ta wielkość jest iluzoryczna – jej fundamentem jest nieustanny lęk przed porażką, przed
byciem zdetronizowanym.
Mania wielkości, którą Atlas obserwuje u Mirandy i w świecie mody, nie jest tylko dążeniem do sukcesu. To
obsesja, która niszczy każdego, kto próbuje jej sprostać. Atlas, mimo swojej boskiej siły, zaczyna zdawać
sobie sprawę, że ta nowa rzeczywistość jest bardziej niebezpieczna niż wieczne dźwiganie nieba. To nie
ciężar fizyczny, ale presja nieustannej perfekcji staje się prawdziwym brzemieniem, które może zniszczyć
nawet najpotężniejszych.
Atlas, stając się częścią tego świata, odkrywa, że wielkość, którą symbolizuje Miranda, jest równie wielką
pułapką, jak jego własne przeznaczenie. Próbując sprostać jej oczekiwaniom, staje się kolejną ofiarą manii
wielkości – zmuszony do ciągłego dźwigania ciężaru, który nigdy nie zostanie z niego zdjęty. W końcu jednak,
być może dzięki swojej tytanicznej mądrości, Atlas zrozumie, że prawdziwa wielkość nie polega na dążeniu do
perfekcji za wszelką cenę, ale na znalezieniu równowagi między tym, co możliwe, a tym, co
nieosiągalne.
W świecie, gdzie Prady i Runway wyznaczają granice, Atlas uświadamia sobie, że największym wyzwaniem nie
jest niesienie ciężaru, ale znalezienie odwagi, by go odłożyć – by zrezygnować z manii wielkości i wybrać
własną drogę. Tak jak Miranda Priestly rządzi swoim światem z żelazną ręką, tak Atlas musi nauczyć się, że
czasami najtrudniejsze jest nie dźwiganie ciężaru, ale decyzja, by go zrzucić i znaleźć własne, prawdziwe
miejsce w świecie.
Chaos w kontekście psychiki ludzkiej często wiąże się z poczuciem dezintegracji, szczególnie w stanach
pierwotnych umysłu. W tych momentach, kiedy umysł traci zdolność do organizowania doświadczeń i myśli w
spójne struktury, jednostka może odczuwać głęboki niepokój oraz dezorientację. Stany te, nazywane również
dezintegracją pierwotną, charakteryzują się rozpadem granic między różnymi elementami psychiki. Myśli,
emocje i wspomnienia przestają być ze sobą powiązane w logiczny sposób, co prowadzi do poczucia zagubienia i
braku kontroli nad sobą.
W psychopatologii chaos często manifestuje się jako trudność w różnicowaniu świata wewnętrznego od
zewnętrznego. Dla osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, granice między tym, co subiektywne, a tym, co
obiektywne, mogą się rozmywać. W skrajnych przypadkach, takich jak w schizofrenii, halucynacje i urojenia
stają się tak realne, że jednostka nie jest w stanie odróżnić ich od rzeczywistości. W takich sytuacjach
chaos staje się nie tylko wewnętrznym przeżyciem, ale również wpływa na sposób, w jaki jednostka wchodzi w
interakcje ze światem zewnętrznym.
To zjawisko można rozumieć jako brak spójności między różnymi poziomami doświadczenia psychicznego. Na
poziomie poznawczym, myśli mogą być fragmentaryczne i niespójne, co uniemożliwia formułowanie jasnych sądów.
Na poziomie emocjonalnym, uczucia mogą być nieuporządkowane, chaotyczne, co prowadzi do gwałtownych zmian
nastroju. Na poziomie percepcyjnym, zaburzenia w odbiorze rzeczywistości mogą wywoływać silny lęk i poczucie
zagrożenia, gdy to, co wewnętrzne, przenika do świata zewnętrznego, deformując postrzeganie
rzeczywistości.
W kontekście psychoterapii praca nad chaosem polega na stopniowym przywracaniu poczucia spójności, budowaniu
stabilnych granic między tym, co wewnętrzne, a tym, co zewnętrzne, oraz na wzmacnianiu zdolności do
integracji doświadczeń. Jest to proces wymagający czasu, ale kluczowy dla odzyskania zdrowia psychicznego i
poczucia kontroli nad własnym życiem.
Film, który oddaje ten stan chaosu i dezintegracji psychicznej, jest „Czarny łabędź” (2010) w reżyserii
Darrena Aronofsky’ego. Główna bohaterka, Nina Sayers, grana przez Natalie Portman, jest baleriną, która
stopniowo traci kontakt z rzeczywistością. Próbując sprostać wymaganiom stawianym przez otoczenie oraz swoje
własne ambicje, Nina zaczyna doświadczać narastającego chaosu w swojej psychice.
W miarę jak fabuła się rozwija, widzowie obserwują, jak Nina stopniowo traci zdolność do różnicowania między
tym, co dzieje się w jej umyśle, a tym, co jest rzeczywiste. Pojawiają się u niej halucynacje, w których
widzi swoją doppelgänger – swoisty cień, który uosabia jej wewnętrzne konflikty i pragnienia. Chaos staje
się coraz bardziej namacalny, gdy Nina zaczyna tracić kontrolę nad swoim ciałem i umysłem, co prowadzi do
tragicznych konsekwencji.
Film ten jest symboliczną ilustracją chaosu, który powstaje, gdy granice między światem wewnętrznym a
zewnętrznym zostają zatarte. Nina staje się ofiarą własnych ambicji i presji otoczenia, co doprowadza ją do
stanu psychicznego rozpadu. „Czarny łabędź” w mistrzowski sposób ukazuje, jak cienka jest linia między
genialnością a szaleństwem oraz jak destrukcyjny może być chaos, gdy umysł traci zdolność do integracji
doświadczeń.
Albert Eistein powiedział „ nie wiem jaka broń będzie użyta w trzeciej wojnie światowej, ale czwarta
będzie na pałki i kamienie."
To stwierdzenie może mieć nieco humorystyczny ton, o ile zewnętrzna sytuacja jeśli nie jest stabilna to
utrzymuje się na pewnym poziomie. Jeśli sytuacja ulega zmianie, słowa Eisteina mogą brzmieć jak tytuł
filmu „Powrót do przeszłości”, Stevena Spielberga, w którym nastolatek Marty McFly oraz szalony doctor
Emmet Brown robią eksperyment w wyniku którego cofają się w czasie co powoduje cofnięcie się do 12
listopada 1955r. Zakłócają tym samym bieg wydarzeń, następnie naprawiają przeszłość i dzięki temu
naprawiają teraźniejszość. Niestety taki wynalazek, dzięki któremu można cofać się w czasie nie
istnieje, za to obecnie istnieją maczugi nuklearne, a restart do ery „kamienia łupanego” brzmi jako
fatalistyczna zapowiedź innej alternatywnej wersji świata. W rzeczywistym otaczającym nas świecie
teraźniejszość dzień po dniu informuje o rosnącej licznie ofiar i zniszczeń na lini UK-RU. W obecnej
sytuacji od 24 lutego, od kiedy trwa inwazja na Ukrainę nieczynna elektrownia w Czarnobylu została
przejęta przez wojsko rosyjskie i odcięta od zasilania elektrycznego. Zaistniało ryzyko wydostania się
radioaktywnych odpadów poza elektrownię, co może spowodować skażenie środowiska. Brakuje raportów, które
pracownicy elektrowni wysyłali regularnie dane dotyczące poziomu radiacji, a sami pracownicy są od tego
czasu przetrzymywani na terenie elektrowni. Kolejnym zagrożeniem jest informacja o pozostawaniu w
gotowości sił nuklearnych, użycie nuklearnej maczugi. Brak informacji wpływa na podsycanie wyobrażonego
jak i realnego lęku, strach może osłabić wolę i zabijać ducha walki.
Strach… „strach ma wielkie
oczy”.
Sam Freud w ubiegłym wieku w artykule „Kultura jako źródło cierpień” dokonał obserwacji, że
„Ludzie poczynili już bowiem tak wielkie postępy w ujarzmianiu sił natury, że za ich pomocą mogą się
wzajemnie wytępić - co do jednego”. Wiele wynalazków można wykorzystać w celu budowania przyszłości albo
niszczenia. Słowo pokój ma wiele synonimów m.inn. harmonia, porozumienie, ład, zgoda to takie fundamenty
sprzyjające rozwojowi jednostki i społeczeństwa. H. Segal w swoim artykule „milczenie jest zbrodnią”
pisała rozlegle na temat rozumienia psychologicznych przyczyn i skutków nuklearnego wyścigu zbrojeń.
Przedstawiła ogólne psychoanalityczne teorie na temat wojen. Według niej, kiedy „(…) granice zacierają
się między rzeczywistością a fantazją to aktywuje do działania niemowlęca omnipotencję, popęd śmierci i
destruktywne psychotyczne obrony przed zagrożeniem całkowitym unicestwieniem. (…) „ co z kolei
mobilizuje najbardziej pierwotne obrony. W słowniku języka polskiego można znaleźć definicje słowa
„wojna” jako „ zorganizowana walka zbrojna między państwami, narodami, lub grupami społecznymi itd.
Oprócz znaczenia są podane przykłady od wojny trojańskiej m.in. po 30 letnią, wojny światowe.
Temat wojny jest inspirujący dla pisarzy, poetów, artystów oraz producentów filmowych. Ma również
swoje miejsce wśród gier m.inn. w karty „wojna”, gracze kładą karty przed sobą, wygrywa ten którego
krata ma większą wartość, jaski gracze położą karty o takiej samej wartości następuje „wojna”.
Gra jest prosta mogą w nią zagrać małe dzieci i może trwać długo, co zniechęca starszych i
dorosłych graczy. Reguły są proste, nie wymagają skomplikowanych procedur. Dzieci się bawią w wojnę, ale
nie dokonują tylu zniszczeń co wymienione w definicji państwa, narody, czy grupy społeczne. Fakt
istnienia „(…) bomby atomowej mobilizuje i aktywnie coś co określałaby jako schizofreniczny świat (…)
Od czasu wynalezienia bomby omnipotencją stała się realna, ale tylko w sensie destrukcji. (…) w
fantazji możemy go też omnipotentne zrekonstruować, w rzeczywistości jest to niemożliwe. Hanna Segal za
pomocą psychoanalizy próbowała wyjaśnić mechanizmy leżące u podstaw natury człowieka. „Gdy jednostka
uzyska wgląd w motywy swoich działań, zobaczy szerszy kontekst swoich działań i ich wpływ na siebie jak
i innych. (…) destrukcyjne i autodestrukcyjne popędy można zmodyfikować jedynie wówczas, gdy jednostka
uzyska wgląd w motywy swoich działań i zda sobie sprawę z ich konsekwencji, zarówno dla innych, jak i
dla siebie”. „(…) Perspektywa wojny jądrowej utrudnia akceptacje śmierci i symbolicznego przetrwania.”.
W procesie naturalnej śmierci ludzie wystarczająco dojrzali umierają w przekonaniu, że pozostaną po nich
dzieci, wnuki a w sytuacji zagrożenia nuklearnego pozostaje niewyobrażalna pustka i przerażenie.
Historia lubi zataczać koło i serwuje powroty do przeszłości. Podobno jesteśmy skazani na
powtarzanie, tak długo dokąd nie dokonamy wglądu.
Hanna Segal (2005r) „psychoanaliza, literatura, wojna”. GWP
Sigmund Freud (2013) „ Kultura jako źródło cierpień”. Wydawnictwo Aletheia
Psychoterapię psychoanalityczną mogą zacząć osoby na różnym etapie życia.
W moim gabinecie pracuje z osobami, które przeżywają różne trudności życiowe, emocjonalne i adaptacyjne a także pragną rozwijać własną osobowość i autorefleksję.
Pracuję z zaburzeniami osobowości, depresją, oraz zaburzeniami psychosomatycznymi.
Bardzo trudno jest przyznać przed samym sobą, że przyszedł moment, kiedy potrzebna jest pomoc z zewnątrz, mimo obaw chęć złagodzenia bólu psychicznego jest większa. Rozmowa z postronną, neutralną osobą uświadamia trudności, ale i poczucie bycia wysłuchanym, rozumianym i uświadamia możliwości pracy nad zmianą.
Psychoterapie rozpoczynają ludzie, którzy chcą zmiany w życiu, chcą sięgnąć w głąb siebie po za powierzchowność, chcą aktywować swoje siły twórcze i życiowe. Często powielają nieświadome schematy, są w konflikcie ze swoimi pragnieniami.
Psychoterapia jest skierowana do osób zmotywowanych do zmiany swojego życia, ciekawych siebie, nieświadomych motywów, które nimi kierują w życiu.
Psychoterapia daje możliwość dotarcia do źródła zaistniałej sytuacji, odkrywa przyczyny bólu psychicznego, pomieszania, wewnętrznej pustki, martwoty.
Psychoterapia psychoanalityczną jest formą leczenia zaburzeń emocjonalnych, trudności adaptacyjnych, traum.
Psychoterapia przywraca wewnętrzną równowagę ale wymaga ciężkiej pracy i czasu. Samo zmniejszenie objawów nie powoduje wyleczenia, daje ulgę w cierpieniu psychicznym w początkowym etapie leczenia. Głębsza zmiana wymaga czasu, muszą zaistnieć odpowiednie warunki, żeby stopniowo rozwijało się rozumienie, wgląd, nadawanie znaczenia wydarzenia, oraz łączenie przeszłości z teraźniejszością.. Im więcej rzeczy zostanie uświadomionych, opracowanych na własny temat na terapii tym większa swoboda i kompletność. Istnieje szereg czynników, które leczą w psychoterapii psychoanalitycznej, jednym z nich jest specyficzna, unikalna relacja, która daje przestrzeń do swobodnego badania myśli, podróż po zaludnionych częściach umysłu, odkrywanie sprzeczności i badanie znaczenia snów. Jeśli osoba jest zmotywowana i chce znacznych zmian w swoim życiu może zdecydować się na podjęcie psychoterapii.
Psychoterapia psychoanalityczna jest psychoterapią długoterminową.
Sesje odbywają się o stałych godzinach, które są zarezerwowane dla danej osoby, od 2- 5 razy w
tygodniu.
Psychoterapeuta przyjmuje neutralną postawę badacza, nie sugeruje sposobu rozwiązania problemów, nie
ocenia myśli, osób, oraz sytuacji.
Obowiązuje go etyka zawodu oraz zachowanie tajemnicy. Podczas terapii daje swobodę wypowiedzi, wyrażania
własnych myśli, spostrzeżeń,
zachęca do badania snów.
Psychoterapeuta i pacjent współtworzą warunki aby mogła odbyć się praca terapeutyczna, mimo silnych i negatywnych emocji, które mogą się pojawić w trakcie procesu. Uczenie się nowego myślenia o swojej osobowości może powodować uczucie dużej nie ufności. Proces budowania zaufania, może potrwać nawet rok, a sama psychoterapia zajmuje kilka lat. Sytuacja wyjściowa, w której podejmowana jest psychoterapia nie powstała z dnia na dzień. Każdy proces terapeutyczny jest indywidualny, a wypracowywanie innych sposobów myślenia i radzenia sobie z emocjami, relacjami wymaga czasu.
Śnienie lub jego brak odgrywa duża rolę. Sny opracowują na poziomie nieświadomym to co jest trudne do pomyślenia, wyrażenia, oraz przeżycia emocjonalne. Trudność śnienia to brak możliwości przetwarzania surowych doświadczeń emocjonalnych, który można przekształcać, dzięki temu można się rozwijać, zmieniać. Brak śnienia oznacza trudność z odróżnieniem jawy od snu, rzeczywistości wewnętrznej od zewnętrznej, poczuciem nierealności, pomieszania fantazji z rzeczywistością. Psychoterapia psychoanalityczna bada połączenia między światem zewnętrznym a wewnętrznym, co daje informacje, które pomagają zrozumieć świadome i nieświadome działania. Słowa służą komunikacji, wyrażania swoich myśli i doświadczenia emocjonalnego.
Przed podjęciem psychoterapii odbywa się kilka wstępnych konsultacji. Spotkania odbywają się indywidualnie wedle ustaleń, po wstępnym etapie konsultacji. W przypadku młodzieży w pierwszej kolejności spotykam się z rodzicem/ rodzicami lub opiekunami. Spotkanie z rodzicami ma na celu zebranie informacji, a także wsparcie rodziców omówienie trudności, oraz ustalenia do pracy. Przed podjęciem psychoterapii odbywa się klika wstępnych konsultacji.
Konsultacja to rozmowa o bieżącej sytuacji w życiu, o powodach jakie skłoniły osobę do przyjścia.
Podczas konsultacji terapeuta zadaje różne pytania odnośnie życia, przeszłości, obecnych wydarzeń w
życiu. Dla osoby, która przychodzi nie rzadko jest to trudne doświadczenie, nowa sytuacja. Czasami
podejmowana jest interwencja kryzysowa, a kiedy wydarzenia okażą się zbyt niszczące potrzebna jest
długoterminowa pomoc. Równowaga psychiczna może zostać zakłócona również przez nie określone czynniki,
chociaż wcześniej osoba funkcjonowała stabilnie.
Na konsultacji można uzyskać informacje o swoim stanie psychicznym, oraz ewentualnym leczeniu.
To osoba posiadająca specjalną wiedzę w dziedzinie psychologii o funkcjonowaniu psychiki, procesach zachodzących w umyśle, osobowości, opisuje reakcje emocjonalne, motywy postępowania, wyjaśnia związki z otoczniem. W języku greckim słowo „psyche” oznacza dusze, ducha a „logos” oznacza słowo. Posiada odpowiednie kwalifikacje, ukończył 5 - letnie studia magisterskie na kierunku psychologia.
Do psychologa można się zwrócić np; z kłopotami życia codziennego, zdarzeniami losowymi, przed podjęciem decyzji życiowych. Psycholog udziela porady, psychoedukacji, dokonuje diagnozy psychologicznej, może wydawać zaświadczenia, przeprowadza testy psychologiczne i analizuje wyniki. Może udzielać pomocy psychologicznej, interwencji kryzysowej poradnictwa, psychoedukacji.
To osoba, która pomaga, leczy duszę, leczy zaburzenia psychiczne i emocjonalne. Posiada specjalistyczną wiedzę z zakresu funkcjonowania człowieka oraz zaburzeń zachowania. Łączy teorię z praktyką, posiada odpowiednie kwalifikacje. Ukończyła studia dyplomowe i podyplomowe, spełnia warunki które narzuca jej dane podejście, w którym pracuje. Prowadzi psychoterapię zgodnie wytycznymi i etyką zawodu. Swoją prace poddaje superwizji z certyfikowanym superwizorem. Uczestniczy w szkoleniach, stale dokształca się. Każdy psychoterapeuta pracuje w swoim nurcie, który określa sposób prowadzenia konsultacji, sesji, oraz częstotliwość spotkań. W przypadku złożonych problemów osobowościowych proponuje podjecie psychoterapii długoterminowej. Psychoterapeuta oferuje nowy sposób myślenia w neutralnych warunkach.
Pomoc psychoterapeuty bywa nieoceniona.
Zaburzenia zachowania są utrwalonym systemem funkcjonowania jednostki w jej środowisku, mają charakter całościowy a wzorzec takiego nieprawidłowego zachowania jest długotrwały. Każdemu z zaburzeń towarzyszą określone objawy, które powodują zmiany w funkcjonowaniu dotyczy to spostrzegania i myślenia, powodują chwiejność emocjonalną, oraz wpływają na styl relacji z innymi ludźmi. Trudności takie mogą pojawić się na jednym z etapów rozwojowych, wczesnego lub późnego dzieciństwa, adolescencji i utrzymują się w wieku dojrzałym. Mogą rozwinąć się pod wpływem traumatycznego, niszczącego przeżycia lub silnego i przedłużającego się stresu. Nie leczone sprzyjają pogłębieniu zaburzenia lub rozwojowi choroby psychicznej. Aby rozwinęło się zaburzenie osobowości musi zaistnieć długotrwały schemat identyfikacji, uczenia i wzmacniania. W przypadku traumy, kiedy jest powtarzalna, przeżywana wielokrotnie niż raz.
Są ciężkimi zaburzeniami charakteru, obejmują specyficzne zaburzenia osobowości tj.: paranoiczna, schizoidalna, dysocjacyjna, chwiejna emocjonalnie (typ impulsywny, typ borderline), histrioniczna, anakastyczna, lękliwa (unikającą), oraz zależna. Powyższe osobowości występują oddzielnie lub w formie mieszanej. Trwałe znany osobowości, które nie wynikają z uszkodzenia, ani nie są związane z chorób mózgu to taki, które występują po przeżyciu sytuacji ekstremalnej (tj. katastrofa, trauma) oraz po epizodzie psychicznym, czy chorobie psychicznej. Występują jeszcze zaburzenia nawyków i popędów, identyfikacji płci, preferencji seksualnych, związane z rozwojem, a takie zaburzenia osobowości u dorosłych.
Czym jest dla mnie psychoterapia psychoanalityczna?
Jest emocjonalnym doświadczeniem odkrywania prawdy o swoim wnętrzu, podróży w wewnętrznej narracji w interakcji z rzeczywistością, uzyskiwaniem wglądu w relacji z terapeutą, prowadzi do odzyskania i integrowania części osobowości.
Jestem psychologiem, psychoterapeutą.
Moim obszarem zainteresowań jest psychoterapia psychoanalityczna, metoda która leczy głębokie zaburzenia, analizuje nieświadome stany, przekształca surowe wrażenia, nadając im znaczenie, bada mechanizmy obronne i sny.
Pracuję w prywatnym gabinecie.
Wykształcenie:
Uniwersytet Śląski Instytut Pedagogiki i Psychologii,
Krakowska Szkoła Psychoterapii Psychoanalitycznej,
Dolnośląska Szkoła Psychoterapii Psychoanalitycznej,
Psychologia Transportu z elementami psychodiagnostyki,
Kurs podstawowy w zakresie opieki paliatywnej i propedeutyki medycyny paliatywnej,
Seminaria fakultatywne
Doświadczenie zawodowe:
Szopienice Dzienny oddział Psychiatryczny,
PZZOZ w Czeladzi Dzienny Oddział Psychiatryczny,
Ośrodek Badań i Psychoterapii Sosnowiec,
Zespół diagnostyczno - Konsultacyjny Czeladź,
OISW w Katowicach.
Prześlij adres email, abym mogła skontaktować się z Tobą lub z osobą potrzebującą pomocy.